covid19
covid19
همه گیری اخیر ویروس گرونای COVID-19 موجب بروز سردگمی هایی در رسانه های ارتباط جمعی گردیده. در مواردی شاهد انتشار جملاتی هستیم که بویژه توسط دامداران مطرح می شود. نظریات تبانی گونه ای پیرامون این سوال که چرا تاکنون واکسنی تهیه نشده مطرح می شود ، آن هم در زمانی که برای دام این چنین واکسن هایی وجود دارد؟! بطور مشابه نیز تصاویری از مواد ضد عفونی کننده عمومی ارائه می شود که برروی برچسب های آن موثر بودن بر روی گرونا ویروس انسان را مورد توجه قرار داده. ابتدا اجازه دهید تا بفهیم گروناویروس چیست ؟
گرونا ویروس به جهت شکل تاج مانند آن به این اسم نامیده می شود، و ثابقه شناسایی آنها به 1960 بر می گردد. این گروه از ویروسها موجب بروز مشکلات تنفسی در پستانداران و پرندگان می گردند. بطوری که آزمایشگاه های تجاری فعال در حوزه بهداشت دام واکسن هایی را به منظور پیشگیری از بیماری های کروناویروسی (بعنوان مثال در گاوها) تولید می کنند که به گونه های دامهای اهلی تزریق می شود. داستان متفاوت در مورد کرونا ویروسهای است که اخیراً انسان را درگیر نموده اند. اگر چه کرونا ویروسهای اخیر در حیوانات پدیدار گشته اند ، از طریق جهش هایی ایجاد شده اند که آنها را در آلوده نمودن انسان توانمند نموده و از این رو در دسته عوامل بیماری زای مشترک بین انسان و دام قرار می گیرند. ضایعات بوجود آمده بسته به گونه متفاوت بوده و موجب بروز بیماری های مجاری فوقانی تنفسی در طیور شده ، در حالی که در گاوها و خوک ها موجب اسهال می شوند.
یکی این ویروسها که موجب درگیری انسان می شود، اگر چه خواستگاهش حیوانات می باشد ، سویه ای متفاوت برای انسان است بطوری که انسان در برابر آن ایمنیتی کسب نمی کند. سامانه ایمنی انسان ، نخستین سد مقابل بیماری، این ویروس ها را بعنوان یک عامل تهدید کننده سلامتی نمی شناسد. عفونت های کرونا ویروسی اخیر عبارتند از نویروس نشانگان فوق حاد تنفسی(SARS) ، نشانگان تنفسی خاور میانه(MERS) و اخیراً COVID-19 که نمونه هایی از سویه های کشنده می باشند.
سوالی که اکنون برای ما مطرح است این می باشد که آیا COVID-19 ویروسی که از حیوانات سرچشمه گرفته و تبدیل به یک عامل بیماری مشترک شده، می تواند برای دامهای اهلی مزرعه ، حیوانات همدم و حیوانات وحش دیگر نیز بیماری زا باشد؟ پی آمد های این امر موجب تغییر مسیر دیدگاههای ما در راهبرد مقابله با آن خواهد شد زیرا این ویروس می تواند بطور بالقوه دامهای اهلی را آلوده ساخته ،و همچنین در مخاذن وحش بومی شود.اخیرً مقاله ای تحقیقی (2020) در ژورنال ویروس شناسی توسط کالج دامپزشکی دانشگاه مینوسوتا ، دپارتمان همه گیری شناسی ، ارائه گردیده بر این موضوع اشاره دارد.
COVID-19 که در خفاش ها تکوین یافته و SARS-CoV که در گربه های زباد نخل پدیدار گشته ، هر دو دارای یک پروتئین میخی شکل در حکم ناحیه پیوندی گیرنده (RBD) هستند که به گیرنده یاخته میزبان (انسان یا حیوان) اتصال می یابد. این گیرنده آنزیم مبدل آنزیوتانسین نوع دوم(ACE2) نام دارد. توالی اسید های آمینه در انتهای COVID-19 بسیار شبیه به آن چه که در SARS-CoV دیده می شود می باشد، چنانکه هر دو این ویروسها می توانند با آنزیم مبدل آنژیوتانسین نوع 2 یاخته میزبان جفت شوند .سنجش اطلاعاتی این جفت و جوری روند انتقال متقاطع گونه ای و انسان به انسان را تنظیم می نماید. آنچه که تنها لازمه این انتقال متقاطع درون و میان گونه ای است خون گرم بودن گونه با گیرنده ACE2 مشابه است ( انسان یک مورد می باشد).در ظاهر امرپروتئین میخی COVID-19 در گونه های حیوانی متنوعی به استثنای موش و خوکچه هندی، گیرنده های آنزیم مبدل آنزیوتانسین نوع دوم را شناسایی می نماید. باقی مانده های اسید آمینه ای که توسط ACE2 شناسایی می شوند آمینواسید هایی هستند که برای سویه های مختلف SARS و COVID-19 متفاوت بوده و سهولت واکنش یا عدم تحقق آن را با گیرنده ACE2 تعین می نمایند.
مشکل اینجا است که اگر چه ویروس COVID-19 گیرنده آنزیم مبدل آنزیوتانسین نوع دوم در موش و خوکچه را شناسایی نمی کند ، تصور می شود که توالی اسید آمینه ای آن محتملاً می تواند گیرنده فوق را در خوکها، موش خرما، گذبه ها، اورانگوتانها، میمونها و انسان با اثر گذاری مشابهی شناسایی نماید! محققین حتی احتمال می دهند که گونه های فوق می توانند بعنوان میزبان حدواسطی به منظور مطالعه الگوی انتشار COVID-19 مورد استفاده قرار گیرند.
در زمان حاضر پژوهش های بعمل آمده بر روی ویروس COVID-19 در مراحل ابتدایی آن بوده و آگاهی اندکی از قابلیت انتشاری بین گونه های حیوانی در کنار مبداً آن وجود دارد. اخیراً این نظریه مطرح شده که مورچه خوار نیز که پستاندار دیگر در منطقه آسیا است همچنین می تواند یکی از میزبانهای حدو اسط باشد. تا انجام تحقیقات بیشتر، نتایج این تجربیات چنین گمانی را بوجود میآورد که ارزیابی های پیش دستی شده در خصوص برخی از دامهای اهلی ، حیوانات همدم خانگی، و حیوانات وحش که بطور بالقوه ای می توانند حساس باشند، ارزش بحث دارد. به نظر می رسد که اقدامات امنیت زیستی در خصوص کارکنان و بازدید کنندگان از مزراع پروش خوک در اولویت هستند. اجازاه ندهید تا کارگر دامداری که نشانه هایی از بیماری و آسیب های آنفولانزایی دارد در مجاورت سار کارکنان و دامداری قرار گیرد. کارمندان بیمار با علائم سرماخوردگی را تشویق به مراقبت فوری و ارزیابی از نظر گروناویروس نمایید.به خاطر داشته باشید که خرس های وحش محتملاً گیرنده ACE2 مشابهی با خوک های اهلی داشته و از این روبه یک مخزن بالقوه در طبیعت تبدیل می شوند.صرف نظر از افرادی که تست مثبت داشته و گربه ، موش خرما یا حتی میمون بعنوان حیوان خانگی نگهداری می کنند بایستی حیوان فوق نیز تست شده و در قرنطینه باشند. یک مورد وقوع اخیر در هنگ کنگ حاکی است زنی که از نظر کرونا مثبت بوده ، سگی دارد که تست آننیز بطور خفیف مثبت بوده . بطور مشابه سمورها(تیره راسوها) همچون مینک ها بعنوان مخاذن بالقوه ویروس شناسایی نشده اند.
Reference
Yushun Wan, Jian Shang, Rachel Graham, Ralph S. Baric, Fang Li. 2020. Receptor recognition by novel coronavirus from Wuhan: An analysis based on decade-long structural studies of SARS. JVI Accepted Manuscript Posted Online 29 January 2020. J. Virol. doi:10.1128/JVI.00127-20.