التهاب مجاری لنفی همه گیر(مشمشه کاذب ، سراجه کاذب ، هیستوپلاسموز
Epizootic lymphangitis
التهاب مجاری لنفی همه گیر
مقدمه و سبب شناسی
التهاب مجاری لنفی همه گیر در گروه بیماری های B طبقه بندی شده OIE قرار دارد که نخستین بار در سال 1873 توسط ریولتا بعنوان عفونت موضعی اسبها ، قاطر و الاغ توصیف شده و توسط قارچی اصطلاحاً دوشکلی بنام هیستوپلاسما کپسولاتوم واریته فارسینوزوم ایجاد می شود و بواسطه ضایعات پوستی گرهکی نکروزه شونده، التهاب ملتحمه یا بیماری تنفسی مشخص می شود. این قارچ بیماری زا بسیار شبیه به هیستوپلاسما کپسولاتوم دارلینگ 1906 بوده ، که عامل مسبب هیستوپلاسموزیس هم از نظرزمینه های بافت شناسی و هم قارچ شناسی است، ولی به لحاظ بالینی بیماری در اسب بطور متفاوتی تظاهر می نماید.
هیستوپلاسما فارسینوزوم معمولاً در سابرو دکستروز آگار غنی از گلیسرول 2.5 درصد یا آگار غذای ریزجاندار مسبب التهاب ریوی پرده جنبی (PPLO) غنی شده با دکستروز 2 درصد و گلیسرول 2.5 درصد و PH=7.8 در دمای 25 درجه سانتی گراد کشت می یابد. افزودن ترکیبات پاد میکروبی به محیط کشت توصیه می شود.
همه گیر شناسی بیماری
التهاب مجاری لنفاوی همه گیر در بسیاری از کشور های جنوب آفریقا بومی شده و در بخشی از آسیا شامل چین، هند، عراق و پاکستان گزارش شده است. همه گیری های گسترده در اسبها در طی جنگ جهانی اول در اروپا نیز به وقوع پیوسته است.
انتقال بیمار از طریق ضایعات پوستی ، بواسطه تماس مستقیم با مواد عفونی همچون چرک و ترشحات بینی و چشمی و یا بطور غیر مستقیم از طریق خاک آلوده ای که عامل بیماری توانسته به مدت 15 روز زنده بماند ، ابزار مهتری ،آخور غذا و آب ، و سازوبرگ اسب و پارچه های زخم محقق می گردد. تصور می شود که شکل التهاب ملتحمه ای بیماری توسط مکس ها بویزه جنس موسکا و استوموکس منتشرشده و شکل ریوی بیماری بواسطه استنشاق انتشار می یابد.
نشانه های بالینی و آسیب شناسی
بیماری بطور طبیعی در اسب سانان ایجاد می شود. دوره نهفته بیماری از چند هفته تا تا چند ماه گسترده است. بیماری بطور نمادین موجب بروز ضایعات گرهکی زخمی شونده پوستی ، ابتداعاً در نقطه ورود عامل بیماری می شود. گرهکهای ایجاد شده حدوداً 10 تا 20 میلی متر قطر داشته و با قوام سختی در طول مجاری لنفی موضعی ملتهب وپیچ خورده شبیه طناب تشکیل می شوند(تصویر زیر). برخی از گرهک ها زخمی شده و چرک غلیظ کرمی و خونین رنگی از آنها تخلیه می گردد. پوست سر ، گردن ، سینه و پاهای قدامی و خلفی غالباً در گیر می باشد. در صورت درگیری پوست ناحیه درونی عفونت کیسه بیضه، حشفه و پستان را نیز درگیر می نماید. گرهک های احاطه کننده مفصل ممکن است به ساختار های زلالی مفصل وارد شده منجر به التهاب مفصلی ثانویه شوند. ضایعات معمولاً پس از 2 تا 3 ماه به خودی خود بهبود یافته ، منجر به تشکیل داغ زخمهای ستاره ای می شوند. در موارد کمتری ممکن است ضایعات گرهکی در حفرات بینی و چشم تشکیل شده و سبب التهاب بینی ، التهای سینوسها و التهاب ملتحمه شوند. بیماری اولیه و منتشره ریوی در اسب ها اندامهای درونی را درگیر ساخته و با پیامد مرگ باری همراه است . برخی از اسبها ممکن است تنها ضایعات پوستی فیبری و کلسیفیه شده ای را در محل عفونت نشان داده و تنها می توان با روش آزمون پوستی هیستوفارسین مثبت یا آزمون سرم شناسی آن را شناسایی نمود. به لحاظ اسیب شناسی بافتی یک واکنش گرهکی چرکی با دگر سانی لیفی (فیبرو پلازی) و غلبه یاخته های بیگانه خوار و غول پیگر مشهود می باشد. مخمر های بیضی تا کروی شکل در ابعاد قطری3-5 در 2.5-3.5 میکرومتر هم بصورت برون یاخته ای و درون یاخته ای در بیگانه خوارها و یاخته های غول پیکری که معمولاً محاط با هاله ای در موقع رنگ آمیزی با گیمسا یا هماتوکسیلین ائوزین هستند قابل شناسایی می باشند(تصویر 13). شکل جلینه ای (میسلیا) ندرتاً در بافت دیده می شود. استفاده از روش PAS یا پاد تن درخشان می تواند برای تسهیل نشان دادن عامل بیماری در مقاطع بافتی بکار رود.
تشخیص بیماری و تشخیص تفریقی
تشخیص احتمالی با نشان دادن ریزجاندار در فروتی های ترشحی یا مقاطع بافتی بدست آمده از ضایعات محقق می گردد. تایید تشخیص با کشت مثبت هیستوپلاسما فاریسینوزوم یا نشان دادن قارچها با آزمون ایمونو فلورسانس مستقیم انجام می گردد. چندین روش دیگر به منظور تایید تشخیص مورد استفاده و تصیف قرار گرفته است. این روشها عبارتند از آزمون پوستی مانتوکس با بکار گیری هیستوفارسین و تشخیص سرمی با استفاده از آزمون ایمونو فلورسانس، آزمون ترسیب خونی غیر فعال یا ELISA . پادتن های مقابل هیستوپلسما فارسینوزوم در هنگام و یا پس از آغار نشانه های بالینی ایجاد می شوند. خرگوش، موش و خوکچه هندی بطور تجربی با استفاده از ترشحات حیوانتی که بطور طبیعی آلوده شده اند می توانند آلوده شوند. التهاب مجاری لنفاوی همه گیر در اسب ها بایستی بطور بالینی از اسپوروتریکوزیس، التهاب مجاری لنفاوی زخمی شونده( کورینه باکتریوم پزودوتوبرکلوزیس) ،زخم های کم درد با سبب شناسی رودوکوکوس اکوئی و سراجه(شکل پوستی بیماری مشمشه بواسطه بورک هولدریا مالئی) تمیز شوند .