خاطراتی از درمان تب سه روزه
آیا بسته به اینکه در چه مرحله ای از بیماری تب سه روزه با آن مواجه شده ایم سیاست درمانی ما می تواند متفاوت باشد؟
برای پاسخ و قضاوت ، مواردی را عنوان می نمایم که امید است با انتقادات و پیشنهادات خود ، ما را در دست یابی به پاسخی مناسب رهنمون گردید.
مورد اول:
گاو 5 ماه آبستنی که از صبح بی اشتهایی شده و شیر بطور کامل قطع گردیده. هجوم مگس ها در سطح گله و بخصوص در این دام زیاداست . تورمی در غدد لنفی دیده نمی شود دمای بدن 40 درجه سانتی گراد و دام دچار سختی تنفسی با حرکات تنفسی سینه ای و شکمی آشکار . رال های تنفسی در سمع ناحیه ریوی مسموع بوده و تعداد تپش های قلبی بالا است. ترشحات سروزی از بینی و تراوشات چشمی وجود دارد . مخاطات چشمی پرخون هستند. نمونه ای از خون عمومی حاوی EDTA و غده لنفی اخذ جهت شمارش تفریقی و ارزیابی از نظر شیزونت تیلریا به آزمایشگاه ارسال که نتایج زیر بدست آمد
Lym=30
Band=8
Nut=62
+Hyphochromia=3
-=Shizont
-=Blood parazit
Fibrinogen=1.1
WBC=15700
RBC=6900000
Hb=6.5
Hct=19
MCH=9.7
MCHC=33.3
MCV=28.2
نظر به حضور تب و شیوه بیماری تب سه روزه در گله و منطقه و نتایج آزمایشگاهی مبنی بر رد تیلریوز ،اقدامات درمانی بر مبنای بیماری تب سه روزه با تزریق سرم دکستروز وریدی همراه فنیل بوتازون و اکسی تتراسیکلین بعمل آمد ولی کلسیم تزریق نگردید . روز بعد اشتهای دام به میزان قابل توجهی برگشته بود و روز بعد نیز کاملا مرتفع شده بود .دام دچار سقط نیز نشد.
مورد دوم:
دو روز بعد در گله فوق تلیسه 1 ساله ای شب دچار حالت اغما و زمین گیری شده با خود درمانی دامدار (کلسیم و ویتامین ها) تا حدودی وضعیت بهبود داشته تا اینکه صبح مجدداً دام به پهلو زمین گیر شده و صدای ناله دارد. در معاینه بالینی دمای بدن 5/38 ، دارای رال های تنفسی خفیف ، مخاطات چشمی پرخون. تپش قلبی عادی است و در تلاش بر بلند کردن دام حالت عدم تعادل مشهود است که با عقب بردن سر حالت اپیستوتونوس مشهود تر می شود. اقدام به اخذ خون عمومی جهت شمارش تفریقی شد.
نتایج آزمایشگاهی:
Eos=4
Band=7
Lym=48
Nut=41
+Hypochromia=2
-=Blood parazite
اقدامات درمانی بر مبنای تب سه روزه با همان سیاست درمانی اکسی +دکستروزو فنیل بوتازون انجام که 3 ساعت بعد دام برخاسته و حالت عادی داشت.
مورد سوم:
در روستایی که تب سه روزه از 4 روز پیش در دامها مشاهده شده در یک واحد دامی آن روستا گاوی 6 ماه آبستن که از دو روز پیش بی اشتها بوده در معاینه بالینی امروز دچار افسردگی ، بی اشتهایی ، ترشحات موکوسی حاوی لخته های خونی در اسهال است . مخاطات نسبتاً پرخون و تورمی در غدد لنفی احساس نمی شود . دام دچار لنگشی در اندام حرکتی قدامی سمت چپ بوده که در ملامسه آن از ناحیه مفصل قلمی به بالاتر پاسخی حاکی از حضور درد را دارد. شیر کاهش داشته و حضور لخته های شیری حاکی از روند اورام پستان است. خون عمومی وفروتی غده لنفی اخذ و جهت شمارش تفریقی ارسال گردید. نتایج آزمایشگاهی : غده لنفی از نظر شیزونت تیلریا منفی؛ Band=8 , Nut=54, Lym=38 , .اقدامات درمانی با توجه به شیوع تب سه روزه و نتایج آزمایشگاهی دال بر حضور یک لوکوسیتوز با انحراف به چپ بر مبنای تب سه روزه انجام که شامل دکستروز+اکسی+ فنیل بوتازون بود. روز بعد دام زمین گیر شده و اشتها هنوز کم بود در معاینه بالینی دمای بدن 37.5 و دام حالت کلاپس نشان می داد . اقدام به تزریق وریدی کلسیم بروگلونات در سرم رینگر گردید . وضع عمومی دام در پایان تزریق بهبود یافته و عصر آن روز برخاسته بود.
در توصیه های درمانی منابع علمی برای بیماری تب سه روزه بر ترکیبات ضد التهابی غیر استروئیدی و کلسیم بروگلوکنات تاکید گردیده ولی نکته ای که با توجه موارد مشاهده شده دیده می شود توصیه من این است که در مرحله تب (40) و اول بیماری از تزریق کلسیم (واسطه تب) به منظور پرهیز از تشدید تب اجتناب شده ولی در مرحل بعدی آن (مرحله سختی عضلانی و لنگش و مرحله بهبودی)که تب در حد 39-38 است کلسیم به درمان اضافه گردد.