سازوکارهای تنظیم کننده روند گزینش فولیکولی در نشخوارکنندگان
سازوکارهای تنظیم کننده روند گزینش فولیکولی در نشخوارکنندگان:
درسهای آموخته شده از الگوهای تخمک گذاری چندتایی.
گزینش یک فولیکول غالب منفرد از گروه فولیکولهای در حال رشد ، فرایند زیستی بی همتا و قدمی کلیدی در عملیات فرآیند تولید مثلی گونه های تک تخمکی است و در حکم هسته مرکزی فنآوری های تولید مثلی در گاو می باشد. روند رشد فولیکولی و تعداد فولیکولهای که تخمک گذاری می کنند بواسطه سازوکارهای دقیق درون تراوایی(اندوکرین)، هم تراوایی(پاراکرین) و خود تراوایی(اتوکرین) تنظیم می گردد. غالب دانسته های جاری ما پیرامون گزینش فولیکولی بر روی نقش هورمون محرک رشد فولیکولی(FSH) ، هورمون زدینه ساز(LH) و خانواده عامل رشد شبه انسولینی(IGF) در روند رشد فولیکولی و گزینش فولیکول غالب متمرکز می باشد. به هرحال به تازه گی نقش اعضایی از خانواده عامل رشد دگردیسی دهنده بتا(TGF-ß) بویژه در زادمونهای (ژنوتیپهای) باروری گوسفند پر رنگ تر شده است. پیام رسانی درون یاخته ای بین اووسیت و یاخته های گرانولوزا (GC) روند های تکثیر و تمایز را بدلیل اثرات پروتئین ریخت سازاستخوانی شماره 15 (BMP15)و عامل تمایز و رشد شماره 9(GDF9) در درون فولیکول تنظیم می کنند. معلوم گردیده جهش هایی که سبب توقف یا کاهش فعالیت BMP15 یا GDF9 می شوند سبب افزایش سرعت تخمک گذاری در تخم های لقاح یافته ناجور (هتروزیگوت) شده و عموماً موجب اختلالات فولیکولی شدید در تخم های لقاح یافته جور(هموزیگوت) می شوند. یک جهش در دامانه کینازی درون یاخته ای گیرنده BMPR1B (ژن باروری برولایی) سبب ازدیاد سرعت تمخک گذاری در تخم های لقاح یافته ناجور با افزایش بیشتری در روند تخمک گذاری در تخم های لقاح یافته جورمی شود.سازو کارهای فیزیولوژیکی مرتبط کننده این جهش ها با افزایش سرعت تخمک گذاری، هنوز بدرستی قطعیت نیافته اند.
اخیراً یک زادمون گاوی پربارور ، تریو(Trio) ، که موجب افزایش روند بیان SMAD6 می شود تعیین گردیده، SMAD6 یک مهار کننده درون یاخته ای برای مسیر پیامکی BMP15/GDF9 است. این الگوی گاوی فراهم کننده بینشی به درون سازوکار های ملازم با روند گزینش فولیکولهای غالب چندتایی و تخمک گذاری های متعدد در حاملین دگره های ( الل های) باروری است. تمرکز مقاله مروری حاضر بر روی سازوکار های دخیل در روند گزینش فولیکولی در نشخوار کنندگان بوده و تاکیدی ویژه بر سهم ایجاد شده توسط الگوهای تخمک گذاری چندتایی هم در گاو و هم در گوسفند دارد. ارزیابی الگوهای تخمک گذاری چندتایی در نشخوارکنندگان به ما این اجازه را می دهد تا الگوی فیزیولوژیکی جدیدی را بسازیم که تغییرات مسیر های پیامکی BMP15/GDF9 را به تغییرات فیزیولوژیکی که منجر به گزینش فولیکولهای غالب چندتایی می شود مرتبط نماید. این الگو بواسطه کسب غالبیت در اندازه فولیکولی کوچک ولی در زمانی مشابه در موج فولیکولی با فولیکولهای چندتاییی که در یک توالی سلسله مراتبی غالب شده اند و تاخیر فروکشی FSH مشخص شده و از این رو اجازه می دهد تا فولیکولهای اضافی به روند رشد خود ادامه داده و غالبیت بدست آورند.